Αναφορά εντοπισμού-οριοθέτησης περιοχών με υψηλό κίνδυνο συγκρούσεων ανθρώπου-αρκούδας στα Εθνικά Πάρκα Maiella, Πρεσπών και Οροσειράς Ροδόπης
Αξιολόγηση της κατανομής και του αριθμού των αρκούδων στο Εθνικό Πάρκο Maiella, στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, στο Εθνικό Πάρκο Πρεσπών και στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης
Με βάση τις σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις του έργου, τουλάχιστον δύο συγκεκριμένα προϊόντα και προσφερόμενες τουριστικές υπηρεσίες θα επιλεγούν ως κατάλληλα για το πρόγραμμα σήμανσης “Φιλικά προς την Αρκούδα” στις ελληνικές περιοχές του έργου.
Σκοπός της έκθεσης είναι να αναλυθούν διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες που υπάρχουν στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Maiella και να επιλεγούν τουλάχιστον δύο από αυτά (το πολύ 4) που πληρούν ορισμένα κριτήρια που θέτει το πρόγραμμα σχετικά με τις καλές πρακτικές για τη διατήρηση της καφέ αρκούδας.
Το παραδοτέο περιέχει τη λογική και τα υποδείγματα που θα χρησιμοποιήσουν οι εμπειρογνώμονες του πεδίου για να αξιολογήσουν τις εταιρείες που ενδιαφέρονται να ενταχθούν στην κατηγορία “Φιλικό προς την αρκούδα”.
Το παρόν έγγραφο περιγράφει λεπτομερώς τα κριτήρια για την απόδοση της σήμανσης σε δύο κατηγορίες επαγγελμάτων: μελισσοκόμους και γεωργούς.
Οι εμπειρογνώμονες του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας διοργάνωσαν τρεις ενημερωτικές συναντήσεις με φυσική παρουσία, ενημερώνοντας τους
Πρόγραμμα και εκπαιδευτικό υλικό των ημερίδων και σεμιναρίων “Φιλικό προς την αρκούδα” για μελισσοκόμους και αγρότες που διοργανώθηκαν από το WWF στο Εθνικό Πάρκο Maiella.
Το παραδοτέο παρουσιάζει την ανάλυση Δυνάμεων, Αδυναμιών, Ευκαιριών και Απειλών (SWOT) για το καθένα από τα τέσσερα Εθνικά Πάρκα στο πλαίσιο του LIFE ARCPROM.
Το παρόν παραδοτέο αφορά τη Δράση C1 (Διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη και συμμετοχή) του έργου LIFE ARCPROM και περιλαμβάνει την Τελική Αναφορά της Δράσης που υλοποιήθηκε σε τρία Εθνικά Πάρκα στην Ελλάδα (Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης, Εθνικό Πάρκο Πρεσπών, Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου) και στο Εθνικό Πάρκο Maiella στην Ιταλία.
Παρουσίαση του πρώτου κύκλου κατάρτισης που διοργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για την ανάπτυξη ικανοτήτων του προσωπικού των Εθνικών Πάρκων και άλλων φορέων σχετικά με την διαχείριση συγκρούσεων ανθρώπου-‐αρκούδας.
Παρουσίαση του δεύτερου και του τρίτου κύκλου κατάρτισης που διοργανώθηκε από το
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για την ανάπτυξη ικανοτήτων του προσωπικού των Εθνικών Πάρκων και άλλων φορέων σχετικά με την διαχείριση συγκρούσεων ανθρώπου-‐αρκούδας.
Στην παρούσα αναφορά, το πρώτο κεφάλαιο περιγράφει τη μεθοδολογία που εφαρμόζεται κατά τη διαχείριση ενός πραγματικού ή πιθανού περιστατικού χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, μαζί με το πρωτόκολλο καταγραφής των πραγματικών και πιθανών περιστατικών δηλητηρίασης και τη διαχείριση κάθε περιστατικού στα τρία Εθνικά Πάρκα της Ελλάδας. Σε αυτό το κεφάλαιο δίνεται μια λεπτομερής περιγραφή της λειτουργίας των ΕΜΑΔΔ μαζί με τα βήματα που ακολουθούνται κατά τη διάρκεια μιας προληπτικής περιπολίας και μιας περιπολίας σε πραγματικό περιστατικό. Το δεύτερο κεφάλαιο αφορά τα αποτελέσματα της εφαρμογής του πρωτοκόλλου και της λειτουργίας της κάθε ΕΜΑΔΔ στο Εθνικό Πάρκο που δρα, κατά τη διάρκεια των ετών 2021-2022. Περισσότερα από 12 πραγματικά περιστατικά χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων καταγράφησαν την περίοδο αυτή σε όλα τα πάρκα.
Το παραδοτέο παρουσιάζει την εκπαίδευση και λειτουργία ΕΜΑΔΔ, μία σε κάθε Εθνικό Πάρκο από τα τρία της Ελλάδας. Τα Σκυλιά Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων είναι ειδικά εκπαιδευμένα για να αναζητούν και να εντοπίζουν στην ύπαιθρο αρκετούς τύπους δηλητηριασμένων δολωμάτων, πτώματα που χρησιμοποιούνται ως δολώματα και επίσης ήδη δηλητηριασμένα ζώα.
Ένα κουτί πρώτων βοηθειών για τις δηλητηριάσεις σκύλων, θα δοθεί στους κτηνοτρόφους που δραστηριοποιούνται στις περιοχές του έργου. Το παρόν τετρασέλιδο φυλλάδιο παρέχει αναλυτικές οδηγίες για την χρήση του υλικού που περιέχεται στο κουτί, καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας των κτηνιάτρων στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών.
Ένα κουτί πρώτων βοηθειών για τις δηλητηριάσεις σκύλων, θα δοθεί στους κτηνοτρόφους που δραστηριοποιούνται στις περιοχές του έργου. Το παρόν τετρασέλιδο φυλλάδιο παρέχει αναλυτικές οδηγίες για την χρήση του υλικού που περιέχεται στο κουτί, καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας των κτηνιάτρων στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης.
Πρωτόκολλο για την υλοποίηση των επεμβάσεων των Ομάδων Άμεσης Επέμβασης για την αρκούδα στο Εθνικό Πάρκο Maiella.
Παρουσίαση της μεθοδολογίας και τη διαδικασίας που ακολουθήθηκε για το σχεδιασμό της δράσης και για την επιλογή των εθελοντών. Περιγραφή του προγράμματος των εθελοντών στις δύο περιοχές, Πρεσπών και Ροδόπης, τα αποτελέσματά του και προτάσεις για τη συνέχισή του την επόμενη χρονιά.
Το WWF Ιταλίας, σε συνεργασία με το Εθνικό Πάρκο Maiella, διοργάνωσε μια περιοδεία με τροχόσπιτο με την ονομασία “η περιοδεία της συνύπαρξης”. Η περιοδεία πέρασε από πέντε χωριά εντός του Εθνικού Πάρκου.
Στις ενότητες της παρούσας αναφοράς παρουσιάζεται η μεθοδολογία προσέλκυσης εθελοντών και ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των εθελοντικών δραστηριοτήτων για το έτος 2022 αλλά και τη συμμετοχή του μακροχρόνιου εθελοντή.
Στις ενότητες της παρούσας αναφοράς παρουσιάζεται η μεθοδολογία προσέλκυσης εθελοντών και ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των εθελοντικών δραστηριοτήτων για το έτος 2023 αλλά και τη συμμετοχή του μακροχρόνιου εθελοντή.
Η παρούσα έκθεση παρουσιάζει την τεχνική έκθεση από την Ελλάδα και την Ιταλία με τα διδάγματα που αντλήθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου και συστάσεις για τη μελλοντική επανάληψη της δράσης. Η έκθεση χωρίζεται σε δύο ενότητες. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται τα δεδομένα από την Ελλάδα και στο δεύτερο μέρος τα δεδομένα από την Ιταλία.
Αναφορά δραστηριότητας για το 2021, η οποία περιλαμβάνει κατάλογο και χάρτες των περιοχών όπου εγκαταστάθηκαν: ηλεκτροφόρες περιφράξεις, ειδικά κοτέτσια (ανθεκτικά σε επιθέσεις από αρκούδα), σιδερένιες πόρτες για παραδοσιακά κοτέτσια και κάδοι απορριμμάτων μη-‐ανοιγόμενοι από αρκούδα. Η αναφορά περιλαμβάνει τόσο στις ελληνικές όσο και στις ιταλικές περιοχές του έργου.
Στο παρόν παραδοτέο περιλαμβάνεται η γεοχωρική κατανομή των κτηνοτρόφων που εντάχθηκαν κατόπιν αξιολόγησης στο δίκτυο ανταλλαγής αποτελεσματικών Σκύλων Φύλαξης Κοπαδιών στις δύο περιοχές στις οποίες εκτελέσθηκε η δράση, ήτοι στο Εθνικό Πάρκο Πρεσπών και το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης.
Αναφορά του πρώτου εργαστηρίου σχετικά με τη δράση C10, που διοργανώθηκε από το Εθνικό Πάρκο Maiella (MNP) με την υποστήριξη του WWF Ιταλίας
Το πρόγραμμα LIFE ARCPROM, και συγκεκριμένα η δράση C.10, στοχεύει στην προώθηση της συνύπαρξης μεταξύ ανθρώπων και αρκούδων με την εισαγωγή του σήματος «Bear Friendly». Η πρωτοβουλία αυτή απευθύνεται σε παραγωγούς του πρωτογενούς τομέα, όπως οι μελισσοκόμοι και οι βιοκαλλιεργητές, καθώς και σε παρόχους υπηρεσιών φιλοξενίας στα 4 Εθνικά Πάρκα.
Το παρόν παραδοτέο περιλαμβάνει έναν ονομαστικό κατάλογο των επιχειρήσεων του πρωτογενούς τομέα και των παρόχων τουριστικών υπηρεσιών που αξιολογήθηκαν από την Ομάδα Εργασίας των έργου και βρέθηκαν να πληρούν τα θεσπισμένα για κάθε χώρα (Ελλάδα & Ιταλία) κριτήρια απονομής του σήματος Bear Friendly. Με τον τρόπο αυτό αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα του Bear Friendly σχήματος και επωφελήθηκαν των διαδικασιών προώθησης και διαφήμισης που ανέλαβαν οι εταίροι του έργου.
Το παρόν παραδοτέο αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της δράσης D.2 του έργου LIFE ARCPROM και παρουσιάζει τα αποτελέσματα ενός ερωτηματολογίου που διανεμήθηκε στους συμμετέχοντες πριν από την έναρξη του πρώτου διαδικτυακού εκπαιδευτικού σεμιναρίου. Το σεμινάριο απευθυνόταν στους ενδιαφερόμενους φορείς που εμπλέκονται στη διατήρηση του πληθυσμού της αρκούδας και στη διαχείριση των συγκρούσεων αρκούδας-‐ανθρώπου.
Το παρόν παραδοτέο επικεντρώνεται στη διαδικασία ανάπτυξης συμμετοχικών σεναρίων, η οποία προβλέπεται στη δράση D5 (Έρευνες παρακολούθησης της αντίληψης και της συμπεριφοράς των ενδιαφερόμενων κοινωνικών ομάδων) ως μηχανισμός παρακολούθησης της αλληλεπίδρασης, της συνεργασίας και της κοινής δράσης των ενδιαφερόμενων ομάδων στις πλατφόρμες.
Το παρόν παραδοτέο παρουσιάζει το ερωτηματολόγιο που θα χρησιμοποιηθεί στη δράση D5 ως μέσο παρακολούθησης των αντιλήψεων και των συμπεριφορών των ενδιαφερόμενων ομάδων στις πλατφόρμες κατά τη διάρκεια του έργου.
Η αναφορά περιγράφει την εξέλιξη της ιδέας και παρουσιάζει την οπτική ταυτότητα επικοινωνίας του προγράμματος, όπως την επιμελήθηκε η σχολή του Τμήματος Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Η αναφορά περιγράφει την εξέλιξη της ιδέας και παρουσιάζει την οπτική ταυτότητα επικοινωνίας του προγράμματος, όπως την επιμελήθηκε η σχολή του Τμήματος Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Ελληνική έκδοση της κύριας αφίσας του έργου, η οποία προωθεί το βασικό μήνυμα σχετικά με τη συνύπαρξη ανθρώπου -‐ αρκούδας και τη σημασία της προστασίας της αρκούδας.
Ιταλική έκδοση της κύριας αφίσας του έργου, η οποία προωθεί το βασικό μήνυμα του έργου σχετικά με τη συνύπαρξη ανθρώπου -‐ αρκούδας και τη σημασία της προστασίας της αρκούδας.
Το φυλλάδιο περιέχει πληροφορίες και οδηγίες, σε ελληνικά και αγγλικά, για ντόπιους ή τουρίστες που μπορεί να συναντήσουν αρκούδα.
Το φυλλάδιο περιέχει πληροφορίες και οδηγίες, στα ιταλικά και στα αγγλικά, για ντόπιους ή τουρίστες που μπορεί να συναντήσουν αρκούδα.
Πέντε μπάνερ στα ελληνικά που σχηματίζουν μια μικρή φορητή έκθεση σχετικά με τις καφέ αρκούδες & τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η συνύπαρξη ανθρώπου-‐αρκούδας γίνεται εφικτή.
Πέντε μπάνερ στα ιταλικά που σχηματίζουν μια μικρή φορητή έκθεση σχετικά με τις καφέ αρκούδες & τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η συνύπαρξη ανθρώπου-‐αρκούδας γίνεται εφικτή.
Αναμνηστικά που κατασκευάστηκαν στην Ελλάδα και την Ιταλία για να προσελκύσουν την προσοχή στις προσπάθειες διατήρησης της αρκούδας (2020-2022)
Το παρόν φυλλάδιο περιλαμβάνει πληροφορίες που αφορούν το σύστημα αποζημιώσεων του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ). Επιπλέον, παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με τη χρήση μέτρων πρόληψης ζημιών όπως οι σκύλοι φύλαξης ζώων και οι ηλεκτροφόρες περιφράξεις.
Το εγχειρίδιο περιγράφει την μεθοδολογία για την ορθή εκτροφή και εκπαίδευση ποιμενικών σκύλων και περιλαμβάνει πληροφορίες για την ιστορία, την εξέλιξη και τη φαινολογία των παραδοσιακών φυλών ποιμενικών σκύλων, θέματα υγιεινής & υγείας, προγραμματισμού εμβολιασμών κ.λπ.
Το φυλλάδιο περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την παράνομη χρήση δηλητηρίων, τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει στην άγρια ζωή, τη φύση και την τοπική οικονομία, τι μπορεί να γίνει για την αντιμετώπιση της χρήσης τους και χρήσιμους αριθμούς τηλεφώνου.
E2.12 “Γιατί είναι σημαντικό να προστατεύουμε τις αρκούδες;” Ελληνική εκδοχή του βίντεο
Γιατί είναι σημαντικό να προστατεύσουμε την καφέ αρκούδα; Μια γρήγορη απάντηση είναι γιατί είναι “είδος θεμελιώδους σημασίας”, “είδος ενδείκτης” και “είδος ομπρέλα”, αλλά τι σημαίνει πραγματικά αυτό; To βίντεο δημιουργήθηκε αρχικά από την ομάδα “Why bears?“. Στο πλαίσιο του έργου LIFE ARCPROM μεταγλωττίστηκε στα ελληνικά.
E2.13 “Γιατί είναι σημαντικό να προστατεύουμε τις αρκούδες;” Ιταλική έκδοση του βίντεο
Γιατί είναι σημαντικό να προστατεύσουμε την καφέ αρκούδα; Μια γρήγορη απάντηση είναι γιατί είναι “είδος θεμελιώδους σημασίας”, “είδος ενδείκτης” και “είδος ομπρέλα”, αλλά τι σημαίνει πραγματικά αυτό; To βίντεο δημιουργήθηκε αρχικά από την ομάδα “Why bears?”. Στο πλαίσιο του έργου LIFE ARCPROM προστέθηκαν υπότιτλοι στα ιταλικά.
Το BEAR ARTS -μέρος του οποίου εκτίθεται στο παρόν ημερολόγιο, παρουσιάζει εικαστικά έργα που δημιουργήθηκαν από καλλιτέχνες σπουδαστές/τριες με αφορμή τα ερεθίσματα από την ανάπτυξη των δράσεων του LIFE ARCPROM. Η τέχνη λειτουργεί ως ένα σημείο συνάντησης που ενεργοποιεί καλλιτεχνικές, εκπαιδευτικές πραγματώσεις και διαδικασίες ενδυνάμωσης και ευαισθητοποίησης. Η δράση συντονίζεται από διδάσκοντες του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
Για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με τη βελτίωση των συνθηκών συνύπαρξης ανθρώπων και αρκούδων, δημιουργήθηκαν από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, σε συνεργασία με την Περιβαλλοντική Οργάνωση ΚΑΛΛΙΣΤΩ, τρία διαφορετικά μεταξύ τους τηλεοπτικά μηνύματα, στο πλαίσιο του έργου LIFE ARCPROM.
Ένα μικρού μήκους ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου LIFE ARCPROM, το οποίο παρουσιάζει τους βασικούς στόχους του έργου, την εξέλιξη και τις δράσεις που αυτό περιλαμβάνει. Το ντοκιμαντέρ εκδόθηκε σε ελληνική και αγγλική έκδοση.
Μέσω του παρόντος «Σχεδίου Αναπαραγωγιμότητας», επιδιώκουμε να μοιραστούμε τη γνώση και την εμπειρία που αποκτήσαμε κατά την περίοδο υλοποίησης του έργου LIFE ARCPROM με όλους όσους ενδιαφέρονται για τη συνύπαρξη των ανθρώπων με την άγρια ζωή και, ειδικότερα, με εμβληματικά είδη όπως η Καφέ Αρκούδα. Στο κείμενο που ακολουθεί, προσπαθούμε να προσδιορίσουμε τους τύπους δραστηριοτήτων, δράσεων και παρεμβάσεων που έχουν τις υψηλότερες δυνατότητες εφαρμογής σε άλλους τομείς ή προσπάθειες επίλυσης συγκρούσεων.
Μέσω της Δράσης Ε.5. στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν τρία Μονοπάτια της Συνύπαρξης, ένα στο Εθνικό Πάρκο Πρεσπών και δύο στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης. Η παρουσίαση συνοψίζει τις ενέργειες που έγιναν καθώς και το εκπαιδευτικό υλικό που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της Δράσης.
Η αναφορά περιγράφει την εξέλιξη της ιδέας και παρουσιάζει την οπτική ταυτότητα επικοινωνίας του προγράμματος, όπως την επιμελήθηκε η σχολή του Τμήματος Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Η έκθεση περιλαμβάνει την αναζήτηση, οριοθέτηση και χαρτογράφηση των θεματικών “μονοπατιών της αρκούδας” εντός των προστατευόμενων περιοχών των Εθνικών Πάρκων Οροσειράς Ροδόπης & Πρεσπών.
Η έκθεση περιλαμβάνει την αναζήτηση, οριοθέτηση και χαρτογράφηση των θεματικών “μονοπατιών της αρκούδας” εντός της προστατευόμενης περιοχής του Εθνικού Πάρκου Maiella.
Το φυλλάδιο παρέχει πληροφορίες στα ελληνικά για το Εθνικό Πάρκο Πρεσπών και την καφέ αρκούδα, καθώς και προτάσεις για δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο μονοπάτι.
Το φυλλάδιο παρέχει πληροφορίες στα αγγλικά για το Εθνικό Πάρκο Πρεσπών και την καφέ αρκούδα, καθώς και προτάσεις για δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο μονοπάτι.
Ο οδηγός απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες στα ελληνικά για το Εθνικό Πάρκο Πρεσπών και την καφέ αρκούδα, καθώς και προτάσεις για δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο μονοπάτι.
Το φυλλάδιο παρέχει πληροφορίες στα ελληνικά για το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης και την καφέ αρκούδα, καθώς και προτάσεις για δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο μονοπάτι.
Το φυλλάδιο παρέχει πληροφορίες στα αγγλικά για το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης και την καφέ αρκούδα, καθώς και προτάσεις για δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο μονοπάτι.
Ο οδηγός απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και παρέχει αναλυτικές πληροφορίες στα ελληνικά για το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης και την καφέ αρκούδα, καθώς και προτάσεις για δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο μονοπάτι.
Στην παρούσα αναφορά παρουσιάζεται αναλυτικά το θεωρητικό πλαίσιο που χρησιμοποιήθηκε για να δημιουργηθεί το εκπαιδευτικό υλικό της Δράσης Ε.5. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Ακολουθεί η ενότητα με αναφορά της μεθοδολογίας της υλοποίησης της δράσης και η δημιουργία του εκπαιδευτικού υλικού.
Στην παρούσα αναφορά παρουσιάζεται το συνοδευτικό εκπαιδευτικό υλικό που έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο της Δράσης Ε.5. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και το Εθνικό Πάρκο της Maiella υπέγραψαν στο πλαίσιο του έργου LIFE ARCPROM σύμφωνο με το οποίο δεσμεύονται στην υιοθέτηση κριτηρίων πράσινων δημόσιων προμηθειών από δημόσιους συνδεδεμένους δικαιούχους.
